Het spoor: veiliger, toegankelijker én betrouwbaarder

Het spoor: veiliger, toegankelijker én betrouwbaarder
Mobiliteit

De doelstelling van het plan 'Boost for Rail' is de aantrekkelijkheid van het spooraanbod snel verbeteren via gerichte investeringen in de veiligheid, betrouwbaarheid, stiptheid en toegankelijkheid van het spoorwegsysteem.

Het spoor is een belangrijke pijler in de ontwikkeling van een duurzaam vervoersnetwerk. Zowel voor goederen- als het passagiersvervoer biedt het spoor buitengewone vervoerscapaciteiten met minder impact op het milieu dan het weg- en luchtvervoer. Het is een instrument voor economische ontwikkeling, internationale samenwerking en het beantwoordt volledig aan de klimaatdoelstellingen.

Het Belgische spoorwegnet was een van de eerste die in Europa werden ontwikkeld. Helaas zijn de investeringen in het Belgische spoorwegsysteem de afgelopen decennia ontoereikend geweest om de prestaties ervan op peil te houden en de aantrekkelijkheid ervan te ontwikkelen. Daarbij komt ook de toenemende en oneerlijke concurrentie van het weg- en luchtverkeer kijken. België wil zijn spoorwegsysteem nu een impuls geven.

Dankzij de deskundigheid van de infrastructuurbeheerder, vervoersexploitanten en gebruikers van het spoor zijn verschillende ‘quick wins’-investeringsprojecten geïdentificeerd. Bij de selectie van concrete investeringen is uitgegaan van aangetoonde behoeften en van de rijpheid van projecten (voltooide studies, beschikbare vergunningen...) zodat zij kunnen worden uitgevoerd en reeds in de komende vijf jaar vruchten kunnen afwerpen.

België wil zijn spoorwegsysteem een impuls geven door middel van verschillende gerichte investeringen:

  • Een versnelde infrastructuurvernieuwing en modernisering: momenteel is 20% van de spoorinfrastructuur voorbij haar verwachte levensduur, door de vernieuwingen te versnellen wordt ook het proces van digitalisering ondersteund.
  • Aanpassing van het netwerk aan de ontwikkeling van het goederenvervoer. Om het volume van het goederenvervoer per spoor tegen 2030 te verdubbelen, zal de regering extra middelen uittrekken voor de vernieuwing van bestaande activa, de ontwikkeling van nieuwe activa en innovatie in het spoor voor de economie. Er zijn met name investeringen gepland voor de modernisering van aansluitingen en servicelijnen voor industriële klanten, de opheffing van aankondiging van vertragingen en extra capaciteit op overbelaste routes (Gent-Zeebrugge) en in bepaalde havens. Op de lijn Charleroi-Couvin zal een innovatieproject worden gefinancierd voor de ontwikkeling van een “low cost” signaleringssysteem dat aanzienlijke besparingen moet opleveren (orde van grootte: 50%).
  • Verbetering van de prestaties van een internationale strategische as (Eurocap-Rail): Het overkoepelende project 'EuroCap-rail' wil de drie hoofdsteden van de Europese Unie (Brussel, Luxemburg en Straatsburg) met elkaar verbinden door middel van een krachtige spoorverbinding. De investering is bedoeld om de reistijd tussen Brussel en Luxemburg voor snelle passagierstreinen terug te brengen tot 2 uur (momenteel 2 uur 54 minuten). De werkzaamheden zijn geconcentreerd op het Belgische gedeelte. Op verschillende trajecten zal tussen nu en 2024 de snelheid worden verhoogd van 130 tot 160 km/u, zullen overwegen worden opgeheven, zullen rotswanden worden beschermd en zal de infrastructuur in stations en haltes langs het traject worden gemoderniseerd.
  • Verbetering van de capaciteit van de infrastructuur in Brussel met de verbetering van de capaciteit op de Oost-West-as in Brussel.
  • Meer digitalisering van de instrumenten voor verkeersplanning en -beheer: door in te zetten op een stabielere planning, stiptere verkeersregeling en vlottere verkeersdoorstroming wordt de capaciteit van het netwerk beter benut en verbetert de kwaliteit van de dienstverlening.

Bovenstaande 5 prioriteiten worden gefinancierd vanuit Europese relance middelen ten belope van 265 miljoen euro en aangevuld in prioriteiten 2 en 3 met federale relance middelen ten belope van 222 miljoen euro.

Het project voorziet in de uitvoering van de werken van Q1 2020 tot Q3 2026, met verschillende fasen van voltooiing naargelang de verschillende luiken van het project.

Budget Het volledige bedrag dat voorzien wordt voor dit project miljoen € 480.71

Verantwoordelijke overheid Federale overheid

Klimaat Dit cijfer toont in hoeverre het project bijdraagt tot een groene transitie 92%

Digitalisering Dit cijfer toont in hoeverre het project bijdraagt tot een digitale transitie 0%

Einddoel
59Completed works

Deadline 2026

SDGs Dit project levert een bijdrage aan minstens één van de 17 Duurzame Ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties
Industrie, innovatie en infrastructuur
Industrie, innovatie en infrastructuur
Klimaatactie
Klimaatactie

Impact op gendergelijkheid Dit project draagt bij tot een gelijke behandeling van vrouwen en mannen

  EU Funded

Het spoor: veiliger, toegankelijker én betrouwbaarder

Mobiliteit
Modal shift

Totale budget 480.71 miljoen €

Klimaat

Digitalisering

Federale overheid 258.71 miljoen €

Privé +0 miljoen €

Publiek +222 miljoen €

Impact op gendergelijkheid Dit project draagt bij tot een gelijke behandeling van vrouwen en mannen

SDGs Dit project levert een bijdrage aan minstens één van de 17 Duurzame Ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties
Industrie, innovatie en infrastructuur
Industrie, innovatie en infrastructuur
Klimaatactie
Klimaatactie

Totale doel 59 Completed works

Tijdslijn

310

juli 2022

Voltooiing van de herinrichtings- en moderniseringswerken aan het spoor en van de werken inzake de toegankelijkheid van de stations (fase 1)

Voltooid

Voltooiing van 27 interventies voor het verbeteren van de spoorweginfrastructuur, uitbreiding met 6.000 fietsstalplaatsen en toegankelijk maken van 5 stations overeenkomstig Verordening (EU) nr. 1300/2014 van de Commissie, op minstens vier criteria: - hoge perrons (76 cm) - perrons toegankelijk via een hellingbaan of lift - een systeem van tactiele waarschuwingsindicatoren in het vloeroppervlak - minstens één ticketautomaat toegankelijk voor personen met beperkte mobiliteit

juli 2023

Voltooiing van de herinrichtings- en moderniseringswerken aan het spoor en van de werken inzake de toegankelijkheid van de stations (fase 2)

Voltooid

Voltooiing van 50 interventies voor het verbeteren van de spoorweginfrastructuur, uitbreiding met 6.000 fietsstalplaatsen en toegankelijk maken van 5 stations overeenkomstig Verordening (EU) nr. 1300/2014 van de Commissie, op minstens vier criteria: - hoge perrons (76 cm) - perrons toegankelijk via een hellingbaan of lift - een systeem van tactiele waarschuwingsindicatoren in het vloeroppervlak - minstens één ticketautomaat toegankelijk voor personen met beperkte mobiliteit

oktober 2024

Go Live of rail IT modules

Uit te voeren

Go Live of rail IT modules: - Infrabel traffic management system (1 module)

Vandaag

april 2026

Voltooiing van de herinrichtings- en moderniseringswerken aan het spoor en van de werken inzake de toegankelijkheid van de stations (fase 3)

Uit te voeren

Voltooiing van 57 interventies voor het verbeteren van de spoorweginfrastructuur, uitbreiding met 6000 fietsstalplaatsen en toegankelijk maken van 5 stations overeenkomstig Verordening (EU) nr. 1300/2014 van de Commissie, op minstens vier criteria: - hoge perrons (76 cm) - perrons toegankelijk via een hellingbaan of lift - een systeem van tactiele waarschuwingsindicatoren in het vloeroppervlak - minstens één ticketautomaat toegankelijk voor personen met beperkte mobiliteit

april 2026

Elektrificatiewerken lijn 11

Uit te voeren

Over een afstand van 6,5 km in elke richting wordt de goederenspoorlijn 11 in de Antwerpse haven voorzien van bovenleiding, zodat ook elektrische locomotieven kunnen ingezet worden. (Dit is een werf met specifieke opvolging als onderdeel van RePowerEu)

Meer projecten rond mobiliteit