De doelstelling van het plan 'Boost for Rail' is de aantrekkelijkheid van het spooraanbod snel verbeteren via gerichte investeringen in de veiligheid, betrouwbaarheid, stiptheid en toegankelijkheid van het spoorwegsysteem.
Het spoor is een belangrijke pijler in de ontwikkeling van een duurzaam vervoersnetwerk. Zowel voor goederen- als het passagiersvervoer biedt het spoor buitengewone vervoerscapaciteiten met minder impact op het milieu dan het weg- en luchtvervoer. Het is een instrument voor economische ontwikkeling, internationale samenwerking en het beantwoordt volledig aan de klimaatdoelstellingen.
Het Belgische spoorwegnet was een van de eerste die in Europa werden ontwikkeld. Helaas zijn de investeringen in het Belgische spoorwegsysteem de afgelopen decennia ontoereikend geweest om de prestaties ervan op peil te houden en de aantrekkelijkheid ervan te ontwikkelen. Daarbij komt ook de toenemende en oneerlijke concurrentie van het weg- en luchtverkeer kijken. België wil zijn spoorwegsysteem nu een impuls geven.
Dankzij de deskundigheid van de infrastructuurbeheerder, vervoersexploitanten en gebruikers van het spoor zijn verschillende ‘quick wins’-investeringsprojecten geïdentificeerd. Bij de selectie van concrete investeringen is uitgegaan van aangetoonde behoeften en van de rijpheid van projecten (voltooide studies, beschikbare vergunningen...) zodat zij kunnen worden uitgevoerd en reeds in de komende vijf jaar vruchten kunnen afwerpen.
België wil zijn spoorwegsysteem een impuls geven door middel van verschillende gerichte investeringen:
- Een versnelde infrastructuurvernieuwing en modernisering: momenteel is 20% van de spoorinfrastructuur voorbij haar verwachte levensduur, door de vernieuwingen te versnellen wordt ook het proces van digitalisering ondersteund.
- Aanpassing van het netwerk aan de ontwikkeling van het goederenvervoer. Om het volume van het goederenvervoer per spoor tegen 2030 te verdubbelen, zal de regering extra middelen uittrekken voor de vernieuwing van bestaande activa, de ontwikkeling van nieuwe activa en innovatie in het spoor voor de economie. Er zijn met name investeringen gepland voor de modernisering van aansluitingen en servicelijnen voor industriële klanten, de opheffing van aankondiging van vertragingen en extra capaciteit op overbelaste routes (Gent-Zeebrugge) en in bepaalde havens. Op de lijn Charleroi-Couvin zal een innovatieproject worden gefinancierd voor de ontwikkeling van een “low cost” signaleringssysteem dat aanzienlijke besparingen moet opleveren (orde van grootte: 50%).
- Verbetering van de prestaties van een internationale strategische as (Eurocap-Rail): Het overkoepelende project 'EuroCap-rail' wil de drie hoofdsteden van de Europese Unie (Brussel, Luxemburg en Straatsburg) met elkaar verbinden door middel van een krachtige spoorverbinding. De investering is bedoeld om de reistijd tussen Brussel en Luxemburg voor snelle passagierstreinen terug te brengen tot 2 uur (momenteel 2 uur 54 minuten). De werkzaamheden zijn geconcentreerd op het Belgische gedeelte. Op verschillende trajecten zal tussen nu en 2024 de snelheid worden verhoogd van 130 tot 160 km/u, zullen overwegen worden opgeheven, zullen rotswanden worden beschermd en zal de infrastructuur in stations en haltes langs het traject worden gemoderniseerd.
- Verbetering van de capaciteit van de infrastructuur in Brussel met de verbetering van de capaciteit op de Oost-West-as in Brussel.
- Meer digitalisering van de instrumenten voor verkeersplanning en -beheer: door in te zetten op een stabielere planning, stiptere verkeersregeling en vlottere verkeersdoorstroming wordt de capaciteit van het netwerk beter benut en verbetert de kwaliteit van de dienstverlening.
Bovenstaande 5 prioriteiten worden gefinancierd vanuit Europese relance middelen ten belope van 265 miljoen euro en aangevuld in prioriteiten 2 en 3 met federale relance middelen ten belope van 222 miljoen euro.
Het project voorziet in de uitvoering van de werken van Q1 2020 tot Q3 2026, met verschillende fasen van voltooiing naargelang de verschillende luiken van het project.
